تبعيض جنسيتي در سطح خانوادگي، فرهنگي و اجتماعي از ساليان پيش وجود داشته و گاهي شكل بسيار شديدي به خود مي گيرد. مي توان نمونه هايي از اين تبعيضات را در قوانين برخي كشورها يا برخورد برخي خانواده ها مشاهده كرد.
متاسفانه در برخي از مناطق دختران به خاطر تبعيض جنسيتي از تحصيل محروم هستند يا زنان اجازه فعاليت هاي اجتماعي را ندارند
متاسفانه ديده مي شود كه برخي خانواده‌ها در برخورد با فرزندانشان تفاوت قائل مي شوند.
اما برخي افراد به طور كامل از اين تبعيض هاي جنسيتي آگاه نيستند.
تبعيض جنسيتي چيست؟
تبعيض جنسيتي هنگامي اتفاق مي‌افتد كه نحوه برخورد با افراد تحت تاثير جنسيت آن ها قرار مي‌گيرد.
تبعيض جنسيتي ممكن است در تمام موارد وجود داشته باشد مثلاً عدم حضور زنان در ورزشگاه ها نمونه‌اي از اين تبعيض ها است.
ابعاد مختلف تبعيض جنسيتي
تبعيض جنسيتي خود را به شكل هاي مختلف نشان مي دهد و تمام ابعاد زندگي را تحت تاثير قرار مي‌دهد تبعيض جنسيتي مي‌تواند شكل آشكار يا پنهان داشته باشد و خود را در تمام جنبه ها خانواده، فرهنگ و قوانين اجتماعي نشان دهد.
تبعيض جنسيتي در سطح خانواده
كودكان در خانواده داراي شخصيت و ويژگي‌هاي مختلف هستند و برخوردها با نوع انتظارات متفاوت است اما خيلي از مواقع رفتار متفاوت والدين بر اساس جنسيت كودكان است. اين موضوع باعث نابرابري هاي غير منطقي مي شود كه بر روي روان كودكان تاثير مي گذارد .زماني كه صحبت از تبعيض مي‌شود مسئله آزادي در عمل وگفتار مطرح مي شود.
كليشه هاي جنسيتي در خانواده
در بسياري از جوامع بخصوص جوامع سنتي از همان دوران كودكي از دختران انتظار دارند كه نقش مادر و خانه داري را بياموزند. تصور مي شود كه بازي هايي كه دختران به آن ها علاقه دارند بازي با عروسك، اسباب بازي و خانه داري است. از طرفي ديگر بازي هايي كه پسران به آن ها تشويق مي شوند بازي هايي مثل ماشين بازي، تفنگ بازي و اسباب بازي‌هاي ابزاري است.
به طور معمول دختران به بازي هاي آرام و غير فعال تر كه به مراقبت و ارتباط تاكيد دارند مثل مامان بازي علاقه دارند. ولي پسران بيشتر به بازي‌هاي فعال و گروهي مثل دزد و پليس تشويق مي شوند.
اين موارد به معناي برتري يك نوع از علايق نيست، كودكان به دليل تفاوت هاي زيستي به فعاليت هاي متفاوتي كشيده مي شوند مثلاً دختران به طور غريزي گرايش به مراقبت دارند و پسران به طور تكاملي گرايش به بازي هاي رقابتي و قدرتي دارند. اما مشكله زماني ايجاد مي‌شود كه خانواده‌ها به علاقه و ويژگي‌هاي كودكانشان توجهي نمي‌كنند و فقط به جنسيتشان توجه دارند و بر آن احساس از كودكان خود انتظار دارند و فقط بخشي از فعاليت‌هاي آن ها را مي پذيرند مثلاً ممكن است دختري علاقه به فوتبال داشته باشد ولي اين فعاليت در خانواده آن ها هرگز پذيرفته نشود و والدين تلاش كنند كه او را به سمت فعاليتي كه فرزندشان به آن علاقه اي ندارد سوق دهند.
انتظارات نابرابر در خانواده
اين تفاوت ها در نوع انتظارات و مسئوليت هاي خانواده خود را نشان مي دهد، بسياري از خانواده ها به خاطر ترس و نگراني به پسران در تفريح و فعاليت ها آزادي بيشتري مي دهند. آن ها ساعت ورود و خروج معيني ندارند و درمورد فعاليت‌ها و روابطشان با ديگران سخت گيري نمي شود. در برخي ديگر از خانواده ها ممكن است انتظارات از فرزندان پسر سنگين بوده اما به صورت ناخودآگاه امكانات رفاهي بيشتري براي دختر وجود داشته باشد. با توجه به باورها و انتظارتي كه خانواده ها از پسران خود دارند، بيشتر از دختران خود حمايت عاطفي و هيجاني مي كنند.
داشتن احساسات نابرابر نسبت به فرزندان
ممكن است كه پدر و مادر قبل از فرزند دار شدن گرايش بيشتري به داشتن فرزند دختر يا پسر داشته باشند. اين علاقه باعث مي شود كه به صورت ناخودآگاه محبت بيشتري به فرزند داشته باشند، همچنين ممكن است به دليل علاقه بيشتري كه به دختر يا پسر خود دارند نسبت به اشتباهات او چشم پوشي كنند و به فرزند ديگر خود سختگيري بيشتري نشان دهد و يا امكانات و خدمات بيشتري براي يكي از فرزندان فراهم كنند.
تبعيض جنسيتي در سطح فرهنگي
فرهنگ تا حد زيادي مي‌تواند باعث ايجاد يا تشديد تبعيض جنسيتي شود، در جوامع سنتي تر گرايش به تبعيض جنسيتي بيشتر مي شود.
انتظارات نابرابر فرهنگي
در بيشتر فرهنگ ها از دختران انتظار مي رود كه رفتارهاي اجتماعي آرام و منفعلانه داشته باشد. قضاوت هاي اجتماعي نيز در مورد دختران سختگيرانه تر است مثلاً رفتار پرخاشگرانه از سوي پسران پذيرفتني تر است اما در بسياري از فرهنگ‌ها از زنان انتظار مي رود در مشاغل سطح پايين قرار بگيرند يا در سايه مشاغل آقايان فعاليت كنند.
در برخي از جوامع مادران شاغل به خاطر نداشتن وقت كافي براي فرزندان و همسر مقصر شناخته شوند.
تبعيض جنسيتي فرهنگي پنهان
تبعيض جنسيتي مي‌تواند به صورت پنهاني در اجتماع ايجاد شود، نگاهي كه در مورد زنان در جامعه وجود دارد متفاوت با مردان است. در بسياري از فرهنگ ها انتظار مي‌رود كه زنان تا سن مشخصي ازدواج كنند اما اين انتظارات در مورد مردان كمتر وجود دارد و برچسب هاي مختلفي در اين موارد بر زنان زده مي‌شود مثلاً به اين زنان ترشيده يا بيوه گفته مي شود.
در جوك ها و لطيفه ها زنان و دختران از نظر هوشي پايين تر از مردان در نظر گرفته مي شوند. شايد اين لطيفه ها در ظاهر بي آزار به نظر برسند اما به صورت ناخودآگاه روي نگاه جامعه، اعتماد به نفس و احساس ارزشمندي دختران تاثير مي گذارد و در آينده مي توانند نقش آن ها را در تربيت فرزندان و مادر بودن به خطر بيندازد.
تبعيض جنسيتي در سطح قوانين اجتماعي
قوانين در جوامع مختلف مي‌تواند در مورد زنان و مردان به صورت نابرابر باشد. با وجود اين، در جوامع پيشرفته با فعاليت افراد خواهان برابري به دنبال اصلاح اين قوانين است.
در برخي از جوامع ديگر فرصت‌هاي كاري، حقوق و مزايا براي مردان بيشتر است .حتي در برخي از مناطق در مورد فعاليت‌هاي اجتماعي، تحصيلي، رانندگي يا داشتن برخي از شغل ها محدوديت وجود دارد.
