مهارت هاي لازم براي كودكان بيش فعال چه هستند؟ كودكان پيش فعال معمولا جنب و جوش فراواني دارند و پرخاشگر هستند. و والدين از رفتار آن ها بسيار كلافه مي شوند.
اين كودكان دردسرهايي براي كودك، والدين و كادر مدرسه ايجاد مي كنند و دليل آن به خاطر جنب و جوش و انرژي زياد مي باشد.
بيش فعالي (ADHD) يكي از شايع‌ترين اختلالات عصبي رشدي در بين كودكان است، كودكان بيش فعال زياد مقررات آن مكان را جدي نمي گيرند و براساس علاقه خود عمل مي كنند آن ها توانايي لازم براي برنامه ريزي و سازمان دهي كارهاي خود را ندارند.
برآورده كردن خواسته‌هاي اين كودكان و كنترل و نظارت بر فعاليت‌هاي آن‌ها سخت است و براي بسياري از والدين دغدغه شده است.
مشاورين و مراقب ها مي توانند با انجان درست نقش خود بر روي كودك بيش فعال اثر بگذارند و او را كنترل كنند.
به طوري كه حدود سه تا پنج درصد كودكان در سنين مدرسه به بيش فعالي مبتلا هستند.
ميزان شيوع در پسران بيشتر از دختران است. د
والدين براي جلوگيري از اين رفتارها بايد رفتار صحيح و برخورد درست با كودك را ياد بگيرند اما تربيت كودك پيش فعال بسيار سخت است و رفتار و برخورد اصولي والدين تنها كافي نيست.
والدين بايد با آگاهي از روش هاي تربيتي و نياز كودك تربيت درست را در پيش گيرند و به كودك مهارت هاي فردي و ارتباطي را آموزش دهند. همچنين مي توانند از يك متخصص كمك بگيرند تا فرزند خود را به بهترين نحو تربيت كنند.
چه مهارت هايي بايد به كودك پيش فعال آموزش داد؟
كودكان پيش فعال بايد وقت بيشتري براي آن ها بگذرانيد و مهارت هايي را آموزش دهيد در زير بخشي از اين مهارت ها ذكر شده است.
- مهارت هاي لازم براي كودكان پيش فعال، مديريت زمان
مهارت مديريت زمان بسيار مهم است و به كودك پيش فعال كمك مي كند كه زمانش را به خوبي مديريت كند و برنامه ريزي درست و صحيحي براي انجام فعاليت هاي خود داشته باشد.
مديريت زمان به كودك برنامه مي دهد و باعث مي شود كه كارهاي خود را اولويت بندي كند وبر روي آن ها متمركز شود و با تمركز كار خود را به پايان برساند تا در كمترين زمان بهترين نتيجه را كسب كند.
برنامه ريزي باعث مي شود كار با حجم زياد را به بخش هاي كوچك تري تقسيم كند و براي انجام كارهايش دقت لازم را داشته باشد.
عادت هاي بدش را كنار بگذارد و عادت هاي خوبش را تقويت كند.
براي آموزش مهارت مديريت زمان ابتدا بايد يك تقويم ساده را براي كودك داشته باشيد بهتر است براي جذابيت تقويم از شخصيت هاي كارتوني و رنگ هاي جذاب استفاده كنيد. و رويدادهاي مهم را بر روي آن ثبت كنيد.
رويدادهاي تولد، مناسبت هاي خاص، تعطيلات، زمان كلاس‌هاي خارج از مدرسه، كلاس‌هاي ورزشي و تاريخ تحويل تمرين و امتحان را روي آن مشخص كنيد. به كودكتان ياد دهيد كه تكاليف روزانۀ خود را به تقويم اضافه كند. و اين كار را به صورت بازي به آن ها آموزش دهيد. تا برايش جذاب باشد.
سعي كنيد كودك بيش فعال را به انجام فعاليت‌هاي دلخواه و مورد علاقه خودش سرگرم كنيد.
او را در كلاس‌هاي ورزشي، هنري يا موسيقي و آموزشي ثبت نام كنيد.
از او بخواهيد در كارهاي ساده‌ي منزل مانند آشپزي يا تميزكاري به شما كمك كند.
- مهارت نه گفتن
مهارت نه گفتن يك مهارت جرئت ورزي است و فرد هنگامي كه مسئله اي پيش مي آيد مي تواند مجبور به انجام كاري نشود و در عمل انجام شده قرار نگيرد پس بهتر است در زمان كودكي مهارت را به خوبي ياد بگيرد.
بسياري از والدين معتقدند كه مهارت نه گفتن كودك باعث مي شود كه در بزرگسالي رفتارهاي منفي داشته باشد. در حالي كه اين مهارت براي كودك و بزرگسال مي تواند تاثيرات مثبتي داشته باشد.
كودك پيش فعال فقط دوست دارد فعاليتي را انجام دهد و به عاقبت آن فكر نمي كند. و اگر با مهارت نه گفتن آشنا باشد مي تواند براي خود امنيت برقرار كند و خود را از خطرات محفوظ نگه دارد.
- مهارت هاي لازم براي كودك بيش فعال، يادگيري حركات ورزشي
كودكان بيش فعال انرژي زيادي دارند فعاليت فيزيكي مي‌تواند به كودك بيش فعال كمك كند تا انرژي خود را تخليه كنند.
مثلا مي‌توانيد از انرژي زياد در اين كودكان براي مهارت در يك رشته ورزشي استفاده كنيد. ورزشي را بيابيد كه كودك از آن لذت مي‌برد و با توانايي‌هاي او همخواني دارد.
ورزش براي كودك پيش فعال بسيار خوب و مفيد است و والدين مي توانند با انجام بازي، ورزش كردن را به كودكشان ياد بدهند.
متخصصان با كودكان پيش فعال بازي هايي مي كنند كه تحرك جسمي بسياري دارد و باعث مي شود ورزش كردن را ياد بگيرند.
ورزش كردن تاثيرات مثبت بسياري دارد كه مي توان به موارد زير اشاره كرد.
- كاهش سطح اضطراب و تنش و افسردگي
- مصرف انرژي و متعادل كردن سطح جنب و جوش
- درك كردن مقررات
- احساس تعلق
- افزايش تمركز
- بهبود كيفيت خواب
با بچه هاي پيش فعال بايد بازي هايي انجام دهيد كه تحرك بسياري دارد. براي مثال در يك فضاي باز قرار گرفته و بازي ميدان مغناطيسي را انجام دهيد. در اين بازي وسايلي مانند طناب، قيچي، قوطي و توپ را روي زمين به طور نامنظم پخش كرده و بچه ها به دو گروه تقسيم مي شوند.
چشم يك نفر را ببنديد و نفر بعدي به صورت زباني و گفتاري دوستش را راهنمايي كند تا بدون برخورد با اجسام روي زمين به مقصد نهايي برسد و راه برود.
اين بازي بر روي كودك تاثير مثبتي مي گذارد و كودك مي تواند تمركزخود را بر روي اعتماد به نفس، كارگروهي و ارتباط و شنيدن بيشتر كند.
- مهارت شروع تكليف
كودكان بيش فعال دوست دارند هميشه در حال فعاليت باشند و علاقه زيادي به شروع فعاليت دارند.
اما كارشان را نصف و نيمه رها مي كنند و زود از كار دلسرد مي شوند.
براي اينكه با اين مشكل رو به رو نشويد مي توانيد از مهارت شروع تكليف استفاده كنيد. مثلا به كودك خود بگوييد اگر كارت را به پايان رساندي استيكرهايي كه دوست داري به شما ميدهم و اگر به دو استيكر رسيد باهم به شهربازي مي رويم.
براي اينكه در اين كار موفق شويد ليستي از اسباب بازي ها، مكان ها و فعاليت هايي كه كودك دوست دارد انجام دهد را تهيه كنيد و در اختيارش قرار دهيد.
مؤثرترين راه براي آموزش رفتار خوب در كودك بيش فعال، دادن رفتار با تشويق و رفتار درست مورد تحسين قرار گيرد.
چون اين كودكان معمولا به ندرت تحسين مي‌شوند در مقابل به دفعات مورد انتقاد قرار مي‌گيرند. موفقيت‌هاي گام به گام در كودك را تشويق كنيد و سعي كنيد بازخورد فوري نشان دهيد.
تشويق كردن موجب افزايش توجه و تمركز، دادن انگيزه و حس خوب به كودك مي شود.
دادن پاداش به كودك بسيار مناسب است و بهتر است او را به آينده وعده ندهيم و از پاداش هاي كوچ استفاده كنيم و پاداش را واقعي بدهيم و كودك را از سرمان باز نكنيم.
- مهارت هاي لازم براي كودكان پيش فعال، مهارت هاي اجتماعي
مهارت هاي اجتماعي را بايد همه افراد به خوبي ياد بگيرد.آموزش دادن مهارت هاي اجتماعي و فردي به كودكان بيش فعال و استثنايي سخت تر از كودكان معمولي مي باشد.
كودكان بيش فعال به دليل لجبازبودن و توجه نكردن به حرف ديگران ديرتر اين مهارت ها را ياد مي گيرند. بايد به آن ها صحيح آموزش داد تا به طور كامل ياد بگيرند.
براي آموزش كودك زمان كافي در نظر بگيريد و برايش وقت صرف كنيد.
سعي كنيد آموزش همراه با بازي و سرگرم كننده باشد تا در نهايت كودك بتواند با ديگران رابطه بهتري داشته باشد و با ديگران به خوبي كنار بيايد.
مثلا آموزش صبر كردن را مي توانيد با ايستادن در صف و به تعويق انداختن بعضي نيازهاي غير ضروري و گفتن زمان، صبر را به كودك آموزش دهيد.
با حالت چهره كارهاي خوبش را تحسين كنيد، مثلا هنگامي كه به مهماني مي رويد و كودكتان به ميزبان سلام كرد مادر مي تواند با چشمك زدن و لبخند او را مورد تحسين قرار دهيد و با اين كار او را تقويت كند.
سخن آخر
كودك بيش فعال خصوصيات و اخلاق خاص خود را دارد و افراد نمي توانند با آن ها ارتباط برقرار كنند و برخورد با ابن كودكان كمي سخت است.
ممكن است به دليل اين رفتارها مشكلاتي در زندگي براي آن ها پيش آيد. والدين كودك بايد با متخصص صحبت كنند تا بتوانند به كمك متخصص مهارت هاي لازم را به كودك آموزش دهند. تا كيفيت زندگي كودك افزايش پيدا كند.
مشاوره كودك در اين زمينه به والدين بسيار كمك مي كند. مشاوره كودك نوعي از خدمات روانشناختي است كه توسط روانشناسان كودك ارائه مي شود.
مشاور مي تواند با بازي كردن هيجانات كودك را كنترل كند.
استفاده از بازي يا كارهاي هنري به كمك مي كند كه كودكان احساس راحتي بيشتري كنند و آنچه كه مشاور در مورد نوع رفتار و ابراز هيجان آموزش مي دهد را بيشتر بياموزند.
هدف از مشاوره كودك، اين است كه به كودكان و نوجوانان كمك كنيم تا با به شيوه بهتري با احساساتشان سازگار شوند، مشكلات خود را درك كنند، مهارت هاي مقابله اي لازم را پرورش دهند و در نهايت بتوانند بهترين تصميم ها را بگيرند.
مشاور ابتدا بايد والدين را آگاه سازد و با او در مورد كودك به نتيجه مناسب برسد.
