آيا تا به حال براي شما اتفاق افتاده است كه چيزي خريده باشيد و به آن احتياجي نداشته باشيد؟ آيا احساس خوبي از داشتن آن داريد؟ آيا زماني كه دچار استرس مي شويد بيشتر خريد مي كنيد؟ يكي از روش هاي كاهش استرس خريد درماني يا Retail therapy مي باشد كه بسياري از افراد به صورت ناخودآگاه و يا به طور آگاه آن را انجام مي دهند.
خريد درماني روشي است كه شما چيز كوچكي مي خريد تا به وسيله آن خلق و خو و روحيه شما بهتر شود و احساس خوبي داشته باشيد، اين عمل بيش از آن چه تصور مي كنيد رواج دارد.
خريد درماني چقدر رايج است؟
اگر شدت خريد كردن زياد باشد به آن خريد اجباري مي گويند كه فرد احساس مي كند براي افزايش روحيه خود بايد خريد كند و به نوعي به آن اعتياد پيدا مي كند و ممكن است بيشتر از آن چه كه مردم تصور مي كنند، رايج باشد.
بر اساس پژوهش هاي صورت گرفته توسط يك پژوهشگر دولتي در پنسيلوانيا بر روي گروهي از افراد كه مرتب خريد مي كردند، اين افراد همه در هر هفته چند بار به خريد مي رفتند.
بر اساس اين پژهش ها 62 درصد از اين افراد خريد را براي افزايش خلق و خو و روحيه انجام مي دهند، بر طبق مطالعاتي كه در مورد جمعيت شناسي انجام شده است، خريد اجباري بيشتر براي زنان و افراد جوان، (اواخر نوجواني) اتفاق مي افتد و آن ها بيشتر مستعد اين رفتار هستند.
-
زماني كه استرس داريم، خريد كردن چطور بر ما اثر مي گذارد؟
زماني كه دچار استرس مي شويم واكنش ما به خريد بسيار متفاوت مي باشد، به طور طبيعي ما براي بهتر شدن روحيه خود به دنبال يك حس خوب و طعم شيرين هستيم و سعي مي كنيم به ساير لذت هاي زندگي پاسخ مثبت بدهيم، يكي از اين روش ها خريد كردن مي باشد كه باعث مي شود احساسات قوي تر و بهتري داشته باشيم تا در زمان استرس روحيه خود را تقويت كرده و بالا ببريم.
بر اساس نظرسنجي كه از خريداران انجام شده است 82 در صد از آن ها احساسات مثبتي نسبت به خريدشان داشته اند، خريد باعث شده تا روحيه مثبت آن ها افزايش يافته و اثرات طولاني مدت بر روي آن ها بگذارد.
همين مساله نشان مي دهد كه خريد يك احساس لذت بخش و سرشار از حس خوب است و بسيار بهتر از حس ندامت و پشيماني در خريدار مي باشد.
اما زماني كه فرد از نظر مالي مشكلاتي دارد و در مضيقه است، خريد ها به سمت اجبار پيش مي رود. در اين صورت احساسات او كاملا متفاوت خواهد بود، زماني كه خريد به صورت كلي و به طور مداوم تكرار شود مشكلاتي ناشي از پيامدهاي ناخواسته براي فرد به وجود مي آورد.
افرادي كه به طور مداوم خريد مي روند در تلاش براي افزايش روحيه خود مي باشند، در حالي كه ممكن است بدهي هاي بسياري بالا آورند و دچار اضطراب و نااميدي شوند، در اين صورت احساس از دست دادن كنترل و درگيري در خانه بسيار ديده مي شود.
پيشنهاد مشاور: عوارض اضطراب كه مي تواند زندگي شما را مختل كند
-
پارادوكس واضح « خريد – استرس»
از آن جا كه خريد درماني براي بسياري از افراد يك شيب لغزنده مي باشد، ممكن است افراد گرفتار مضيقه مالي شوند به همين دليل تقويت كننده بي ضرر روحيه احتمالا به يك اجبار تبديل شده است و باعث تخليه مالي شده و در نهايت درگيري هايي را به وجود مي آورد كه باعث افزايش استرس مي شود.
اگر خود را درگير خريد درماني مي بينيد بهتر است بيشتر مراقب اين رفتار باشيد، گاهي اوقات مي توانيد از روش خريد درماني براي افزايش روحيه استفاده كنيد، اين روش يك راهكار ساده براي رسيدن به اهداف شما بوده زماني اين روش مثبت است كه هزينه ها، زندگي شما را از كنترل خارج نكند. در صورتي كه خريد مشكلات مالي براي شما به وجود آورد يك روش منفي تلقي خواهد شد.
-
جايگزين هاي سالم تر
اگر متوجه شويد كه در خريد درماني چه حالا و چه بعدا افراط خواهيد كرد به احتمال زياد خريد موثرترين راه براي درمان استرس شما نمي باشد و استرس شما از بين نخواهد رفت بلكه به خاطر مشكلات مالي بيشتر خواهد شد اما اگر اين روش را به اضطرار و اجبار تبديل نكنيد، در اين صورت تقويت كننده روحيه خوب و مناسبي براي شما خواهد بود.
پيشنهاد مشاور:با استرس خود چه كنيم؟ اختلال استرس و اضطراب شديد
بسياري از افراد راهكار هاي زير را براي دريافت بهترين استفاده از خريد درماني با كمترين عوارض منفي، پيشنهاد مي كنند:
-
سازماندهي مجدد
اگر براي كاهش استرس خود به دنبال خريد هاي جديد رفته باشيد ممكن است با ديدن خريد هاي قبلي كه آن ها را فراموش كرده ايد، احساس غم كنيد و اندوه شما بيشتر شود در اين صورت شما مي توانيد برنامه ريزي و طرح ديگري را براي خود درست كنيد، به طور مثال به گنجه لباس خود يك نگاه انداخته و آن را ساماندهي كنيد، يا دكوراسيون منزل تان را تغيير دهيد و براي تميز كردن كشوي كمدتان وقت بگذاريد.
به اين روش چيزهايي را كه فراموش كرده ايد را مي يابيد، در نهايت ساماندهي براي شما مفيد خواهد بود زيرا محيط كمتر به هم ريخته است و راحت تر مي توانيد براي خريد وسايل مورد نياز اقدام كنيد و انتخاب هاي مفيد تري خواهيد داشت، در نتيجه روحيه شما قوي و شادتر خواهد بود.
-
شمارش بركات و نعمت ها
در صورتي كه شما احساس قدرداني و شكر گزاري خود را تقويت كنيد در وجود شما احساسات فراواني به وجود خواهد آمد كه باعث تمايل شما به سمت چيز هاي كوچك مي شود.
يك دفترچه مخصوص شكرگزاري و قدرداني داشته باشيد و هر روز چيز هاي جديدي كه شكرگزاري مي كنيد را در آن يادداشت كنيد، مطمئن باشيد حس فوق العاده و دگرگوني تازه اي را تجربه خواهيد كرد.
زماني كه شما نسبت به نعمت ها شكرگزاري مي كنيد ميل شما به خريد كم شود و در نتيجه هزينه كمتري پرداخت مي كنيد.
در صورتي كه شما از فعاليت هايي كه انجام مي دهيد احساس هيجان و شادي كنيد تمايل و گرايش شما به موارد مادي كاهش خواهد يافت و كمتر خريد هاي اجباري را انجام خواهيد داد.
-
خريد را حفظ كنيد اما زمان كمتري به آن اختصاص دهيد.
در بعضي اوقات ممكن است از خريد به عنوان روش درماني استفاده كرده و به وسيله آن تلاش كنيد كه حال خودتان را خوب كنيد، اگر اين تلاش براي آرامش و اعتدال شما انجام شود با انجام آن حس خوبي پيدا كنيد.
پس به فروشگاه هايي كه تخفيف دارند برويد و اجناسي كه داراي قيمت مناسب و تخفيف زيادي هستند را انتخاب كنيد علاوه بر اين شما مي توانيد براي افزايش روحيه خود كار ارزان تري را انجام دهيد و آرامش خود را از طريق ديگري به دست آوريد، به عنوان مثال يك فنجان قهوه خوب و خوش عطر در كنار شمعي معطر و يا عود به اتاقتان ببريد و فضاي آرامش بخشي را براي خود ايجاد كنيد و از نوشيدني و بوي معطر لذت ببريد اين روش «فرار كوچكي» است و ديگر نيازي نيست براي خريد به بيرون برويد و هزينه كنيد.
روانشناسان مثبت گرا، توصيه مي كنند تا از چيزهاي كوچك و هيجان انگيز براي كاهش استرس در زندگي خود استفاده كنيد، گاهي يك خريد كوچك باعث تحريك شما براي خريد هاي ديگر مي شود اما هزينه هاي سنگيني براي شما ايجاد خواهد كرد در اين صورت شما احساس گناه مي كنيد و استرس شما بيشتر خواهد شد، در اين حالت شما بايد سعي كنيد از فعاليت هاي هيجان انگيز و لذت بخش براي خوب شدن حالتان استفاده كنيد در اين صورت احساسات منفي بعد از خريد به سراغتان نمي آيد.
در صورتي كه متوجه شديد نمي توانيد هزينه هاي مرتبط به استرس را كاهش دهيد و يا آن ها را مديريت كنيد و شك داريد كه آيا خريد هاي شما خارج از كنترل مي باشد يا خير بايد به روانشناس حرفه اي مراجعه كنيد تا شما را در اين زمينه راهنمايي و پشتيباني كرده و حمايت هاي لازم را انجام دهد.
-
پول، مانعي بر سر راه خريد درماني
مشكلي كه در اين ميان پيش مي آيد، پول مي باشد، اگر فردي موقعيت هاي بد زيادي را تجربه كند و از هر واقعه احساس شكست و نااميدي داشته باشد بسيار حساس و زود رنج مي شود و ممكن است به خريد اعتياد پيدا كرده مجبور شود هزينه هاي گزاف و سنگيني را بپردازد. در اين صورت چه بايد كرد؟
روش هايي براي درمان اعتياد به خريد درماني
راه هاي زير به شما كمك مي كند تا اعتياد به خريد درماني را ترك كنيد:
-
خريد آيتم هاي ضروري
در هنگام خريد درماني وسايلي را بخريد كه از قبل به آن نياز داريد در اين صورت خريد درماني و نياز هاي اساسي تان با يكديگر يكپارچه مي شود و ضرر نمي كنيد، براي اين كار بايد از قبل ليستي از وسايلي كه نياز داريد تهيه نماييد.
-
خريد هاي كوچك
براي اين كه حالتان خوب شود نيازي نيست خريد هاي بزرگي را انجام دهيد شما مي توانيد براي كاهش ناراحتي خود خريد هاي كوچكي مانند گل سر، رژ لب و غيره انجام دهيد همچنين جواهرات كوچك و دست ساز مي تواند بهترين انتخاب براي خريد كردن در اين مواقع باشد.
-
قضيه را كش بدهيد
اين روشي است كه در بيشتر مواقع خودم انجام مي دهم در بعضي اوقات حالمان بسيار بد است و ساعت ها در پاساژ ها و فروشگاه ها مي گرديم تا چيزي را براي خريد پبدا كنيم در اين هنگام آيتمي كه براي خريد پيدا كرده ايد را بايد در صف انتظار قرار دهيد ( اگر خريد تان اينترنتي است چند ساعتي براي شما رزرو مي شود)، بعد از اين كه گشت و گذار هاي شما به پايان رسيد، با خودتان فكر كنيد كه آيا هنوز هم حال خوشي نداريد و بايد حتما چيزي بخريد يا ديگر به خريد كردن نيازي نداريد؟ در بسياري از مواقع همان گشت و گذار ها در فضاي خريد حال شما را خوب مي كند و ديگر نيازي به خريد نداريد.
-
اعتياد به خريد
اگر خريد حال شما را بهتر مي كند و بعد از خريد عذاب وجدان نداريد در اين صورت خريد ايرادي نخواهد داشت، اما اگر خصوصياتي كه در ادامه ذكر شده است را داريد به احتمال زياد به خريد اعتياد پيدا كرده ايد و بايد نكاتي كه در ادامه بيان شده است را رعايت كنيد.
آيا خريد درماني واقعا در بهبود افسردگي موثر است؟
بر اساس تحقيقاتي كه در آمريكا صورت گرفته شده است، بيش از نيمي از مطالعه شوندگان ( شامل 62 درصد از زنان و 40 درصد از مردان) تاكيد كرده اند كه براي بهبود حالشان خريد را انجام مي دهند، خريدن خرده ريزها در بهبود حالشان بسيار موثر مي باشد و بعد از خريد حس خوبي به سراغشان مي آيد.
در اين جا به چند اتفاق كه در اثر خريد كردن به وجود مي آيند را مورد بررسي قرار مي دهيم.
-
كاهش دوره انتقال
زماني كه براي فرد اتفاق ناگواري به وجود مي آيد مدت زماني لازم است تا با شرايط به وجود آمده كنار بيايد به عنوان مثال وقتي كسي در محيط كار دچار ناراحتي و مشكل مي شود سراغ خريد ميوه، لباس، خودكار و هر وسيله ديگري مي رود فكرش كمتر درگير ناراحتي مي باشد، كمتر از قبل فرصت مي كند به مشكلات و دغدغه ها و ناراحتي هاي خود فكر كند و همين مسئله باعث مي شود تا فرد راحت تر بتواند با شرايط كنار بيايد و شرايط جديد را درك كند.