هر زمان كه سخن از ازدواج مي شود يكي از معيارهايي كه مد نظر قرار مي گيرد فاصله سني بين دختر و پسر است. اختلاف سني زيادي جزو مسائلي مي باشد كه باعث نگراني خانواده و زوجين مي شود، در اين مقاله به بررسي ازدواج با اختلاف سني زياد پرداخته شده است.
از گذشته تا به الان بر اساس سنت و عقايد حاكم بر خانواده، فرهنگ و همچنين بر اساس ديدگاه هاي روانشناسي و علمي، مطلوب اين بوده كه در هنگام ازدواج، پسر از دختر بزرگتر باشد و اختلاف سني آن ها بين 3 تا 7 سال و نهايت10 سالباشد، اگر چنين چيزي از نظر سني بين دختر و پسر حاكم باشد براي همگان از جمله خانواده، جامعه و خود دختر و پسر امري پذيرفته شده است.
ازدواج با اختلاف سني زياد
اما امروزه شاهد تغييراتي در معيارهاي افراد براي ازدواج هستيم و مي بينيم كه گاهي اين فاصله سني مطلوب بين دختر و پسر برقرار نيست و ممكن است صحبت از ازدواج با اختلاف سني زياد 12 و 15 سال و حتي بيشتر باشد، به اينصورت كه مشاهده مي كنيم تمايل دختر خانم ها به ازدواج با آقاياني كه اختلاف سني زيادي با آن ها دارند بيشتر شده است، در مورد آقايان هم چنين چيزي را مشاهده مي كنيم و ازدواج پسران جوان با خانم هايي با فاصله سني زياد (ازدواج معكوس)، به مراتب بيشتر از قبل به چشم مي خورد.
در اكثر مواقع خانواده ها در واكنش به تصميم فرزندانشان براي چنين ازدواجي مخالفت شديدي بروز مي دهند، اما معمولا موفق به تغيير نظر فرزندشان نمي شوند و همين امر باعث اختلاف و درگيري بين خانواده ها و فرزندان مي شود. البته گاهي نيز پيش مي آيد كه خانواده دختر، اصرار به ازدواج دخترشان با فردي با فاصله سني زياد دارند و معتقدند كه اگر دخترشان با فردي پخته و سن بالاتر ازدواج كند موفق تر خواهد شد و او هم در كنار همسرش به پختگي مي رسد.
حال با توجه به تغييرات معيارهاي ازدواج، نياز است كه ابعاد مختلف ازدواج با چنين شرايطي را مورد بررسي قرار دهيم تا بتوانيم به نقاط مثبت و منفي اين سبك از ازدواج پي ببريم و نهايتا بتوانيم تصميم گيري آگاهانه اي در اين امر داشته باشيم.
در ابتدا نياز است كه به علت شناسي اين مسئله بپردازيم و دلايل افزايش ازدواج با اختلاف سني زياد را مورد بررسي قرار دهيم:
اگر بخواهيم به علت و عوامل افزايش ازدواج با اختلاف سني زياد بپردازيم، مي توانيم از نظر ابعاد شخصيتي، خانوادگي و اجتماعي – اقتصادي آن را تبيين كنيم.
-
ابعاد شخصيتي
بديهي است كه تصميم گيري در هر زمينه اي به شدت وابسته به ابعاد و ويژگي هاي شخصيتي و همچنين افكار افراد است.
افرادي كه سلطه گر باشند و تمايل به رياست در هر زمينه اي را داشته باشند، طبيعتا ازدواج با فردي بزرگتر از خودشان را نمي پسندند. اين افراد ممكن است هميشه به دنبال فردي باشند كه بتوانند به او رياست كنند و در اكثر مواقع نظر خودشان را به كرسي بنشانند، اينگونه افراد اگر كه با فردي هم سن خود نيز ازدواج كنند از نظر احساس رياست و سلطه گري ممكن است ارضا نشوند، به همين دليل ممكن است به دنبال فردي باشند كه فاصله سني زيادي با وي داشته باشند و در واقع 12 تا 15 سال يا حتي بيشتر، از او كوچكتر باشد.
در مقابل افرادي نيز هستند كه معتقدند پختگي كامل و توانايي انجام كاري را به صورت مستقل ندارند و از نظر فكري و رفتاري فردي وابسته هستند. اين افراد را مي توانيم جزء افرادي وابسته و سلطه طلب به حساب آوريم، چنين افرادي معتقدند كه با ازدواج با شخصي كه از آن ها بزرگتر است و فاصله سني زيادي با آن ها دارد و از پختگي لازم برخوردار است مي تواند ضعف هاي شخصيتي شان را جبران كنند و با تكيه به اين فرد مي توانند به اهدافشان برسند. بنابراين انتخاب چنين افرادي نيز ازدواج با فردي بزرگتر از خود با فاصله سني بسيار زياد است.
-
شرايط خانوادگي و تاثير رابطه والد – فرزند
جالب است كه بدانيد بسياري از تصميم گيري هاي ما وابسته به شرايط خانوادگي ما و در واقع رابطه ما با پدر و مادرمان است.
همه ما نياز به دريافت محبت، توجه و حمايت از خانواده هاي مان داريم و اگر چنين چيزي را از خانواده هاي مان دريافت نكنيم طبيعتا در برخي از جنبه هاي زندگي خود كمبودهايي را احساس مي كنيم.
حال تصور كنيد كه آقا پسري حمايت و محبت كافي را از خانواده و علي الخصوص مادر خود دريافت نكرده باشد و هميشه در ذهنش حسرت دريافت چنين محبتي را داشته باشد، چنين فردي در صورت مواجهه با خانمي سن بالاتر از خود و دريافت محبت از جانب او احساس مي كند كه كمبودهاي عاطفي اش در حال جبران شدن است، گويي مادري مهربان پيدا كرده كه مي تواند تمام نيازهاي عاطفي اش را تامين كند. در واقع چنين فردي ناخودآگاه به دنبال مادري مهربان است نه همسر، به همين دليل است كه برخي از آقايان تمايل زيادي به ارتباط با خانم هاي سن بالاتر از خودشان دارند چون معتقدند اين فرد به شدت آن ها را درك مي كند و از نظر شرايط عاطفي او را تامين مي كند.
در مورد دختر خانم نيز اين مسئله صدق مي كند، دختر خانمي كه حمايت كافي را از جانب خانواده اش دريافت نكرده باشد و هميشه احساس تنهايي كند و از همه مهمتر رابطه خوب و مطلوبي با پدرش نداشته باشد، با ديدن مردي كه به نظر مسن مي آيد ولي بسيار حمايت گر است مجذوب او مي شود و طبيعي است كه تصور كند با ازدواج با چنين مردي و با تكيه بر او مي تواند به تمام خواسته هاي خود برسد، گويي كه فرشته نجات خود را پيدا كرده، زماني كه چنين امري در تصميم گيري براي ازدواج دخيل باشد مي توانيم بگوييم بين زوجين رابطه والد-فرزندي صورت گرفته است. از آنجا كه هدف از ازدواج چيزي فراتر از اين موارد است بنابراين ازدواج در چنين شرايطي مطلوب نيست و مي تواند پيامدهاي مختلفي داشته باشد.
-
شرايط اجتماعي – اقتصادي
اوضاع اقتصادي نيز به خصوص در زمان فعلي، يكي از عوامل مهم و تاثير گذار گرايش به ازدواج با فاصله سني زياد است.
هرچقدر كه شرايط اقتصادي نامساعدتر باشد، طبيعتا ازدواج براي جوانان سخت تر خواهد شد، در اين شرايط چون از آقايان انتظار مي رود كه بتوانند حداقل هايي را براي شروع زندگي مشترك تامين كنند و آقايان جوان معمولا در شرايط اقتصادي نامطلوب توان فراهم كردن چنين شرايطي را ندارند، دختر خانم ها تمايل به ازدواج با آقاياني را پيدا مي كنند كه از نظر اقتصادي شرايط مطلوبي را داشته باشند و از آن جا كه آقايان مسن از نظر شرايط اقتصادي اوضاع بهتري نسبت به پسران جوان دارند، اين امر باعث مي شود كه شاهد افزايش ازدواج دختر خانم ها با افرادي بسيار بزرگ تر از خودشان باشيم.
از طرفي پسرهاي جوان وقتي انتظارات و توقعات دختر خانم هاي جوان را براي شروع زندگي مشترك مشاهده مي كنند، ترجيح مي دهند با خانمي ازدواج كنند كه انتظارات پايين تري داشته باشد و حتي از نظر شرايط مالي مستقل باشد، به همين دليل تمايل آقايان به ازدواج با خانم هاي بزرگ تر از خودشان بيشتر مي شود.
همچنين تغييرات اجتماعي و راحت تر بودن افراد براي برقراري رابطه با جنس مخالف، باعث شده است كه ديگر به مانند قبل، پسرهاي جوان ارضاي نيازهاي خود را منوط به ازدواج ندانند و معتقد باشند كه بدون ازدواج نيز مي توانند نيازهاي عاطفي، جسمي و جنسي خود را رفع كنند و ديگر نيازي به برعهده گرفتن مسئوليت و تحمل خرج هاي سنگين براي رفع نيازهايشان را ندارند و همين كاهش تمايل به ازدواج در پسرهاي جوان، باعث شده است كه دختر خانم ها به ازدواج با افراد سن بالاتر گرايش بيشتري پيدا كنند.
در هنگام ازدواج با فاصله سني زياد، يكي يا هر سه عوامل ذكر شده دخيل مي توانند دخيل باشند كه هرچقدر كه عامل هاي بيشتري در اين امر دخالت داشته باشند تمايل افراد براي ازدواج با افراد بزرگتر از خود نيز بيشتر مي شود.
معايب ازدواج با اختلاف سني زياد
براي يافتن پاسخ اين سوال نياز است كه ابتدا تفاوت هاي فردي و البته استثنائات را در نظر بگيريم.
واقعيت اين است كه زندگي هيچ دو زوجي شبيه به هم نيست و ما نمي توانيم به صورت قاطع بگوييم كه هر فردي كه ازدواجي با فاصله سني زياد داشته باشد قطعا با مشكل مواجه مي شود، طبيعتا استثنائاتي وجود دارد اما اگر بخواهيم واقع بينانه در اين مورد صحبت كنيم بايد بگوييم كه ازدواج با اختلاف سني زياد مشكلات منحصر به فرد خود را دارد.
-
واكنش اطرافيان
از جمله اين مشكلات برخورد و واكنش اطرافيان است. شايد با خود بگوييد كه واكنش اطرافيان اهميتي ندارد و نياز است كه افراد براي خودشان زندگي كنند.
البته كه تفكر شما درست است اما نياز است كه اين نكته را در نظر بگيريد كه انسان به طور ذاتي اجتماعي است، از طرفي فرهنگ حاكم بر ايران، با فرهنگ حاكم بر غرب بسيار متفاوت است و فرد گرايي در ايران به اندازه غرب غالب نيست، بنابراين معقولانه اين است كه بر اساس شرايط خودمان در مورد زندگي مان تصميم گيري كنيم نه بر اساس شرايط حاكم بر زندگي غربي.
بنابراين در هنگام تصميم گيري براي ازدواج با فاصله سني زياد، ممكن است واكنش هايي از ديگران دريافت كنيد كه چندان براي شما مطلوب نباشد و روي رابطه شما تاثير بگذارد. ممكن است بارها اين جمله را بشنويد كه همسرت پير است و اصلا به تو نمي آيد، در اينصورت ممكن است به مرور زمان نسبت به همسر خود دلسرد شويد.
همچنين زماني كه همسر شما جوان تر بودن شما را مي بيند و متوجه كنايه هاي اطرافيان مي شود ممكن است اعتماد به نفس خود را از دست دهد و حتي حساسيت زيادي نسبت به شما نشان دهد و همين كاهش اعتماد به نفس و ترس از دست دادن مي تواند مشكلات زيادي را ايجاد كند و باعث شود كه در زندگي تان آرامش كافي نداشته باشيد، بنابراين اگر فردي هستيد كه حرف هاي اطرافيان تاثير زيادي روي شما مي گذارد، به شما پيشنهاد مي كنيم از چنين ازدواجي صرف نظر كنيد.
-
عدم درك متقابل
در صورت ازدواج با اختلاف با سني زياد، شما نمي توانيد منكر تفاوت نسل و دهه تولد خودتان و تاثير آن بر رفتار و ديدگاهتان بشويد. هر دوي شما از دو دهه متفاوت هستيد و اين مسئله قطعا روي افكار و رفتار شما بي تاثير نيست. به خصوص در دهه اخير كه انقلابي در شيوه زندگي و افكار افراد اتفاق افتاده و تغييرات بسيار سريع و چشم گير بوده اند اين مسئله اهميت زيادي پيدا كرده است. بنابراين در صورت ازدواج با فاصله سني زياد نياز است كه اين مسئله را در نظر بگيريد كه ممكن است بين شما و همسرتان از نظر ديدگاه اختلاف زيادي به چشم بخورد و گاهي احساس كنيد كه درك متقابلي از هم نداريد.